wat is zazen?
citaat van de week
adressen en links
meer links
Vorige citaten:
Vrijheid
Bas Heijne
Terwijl ik als columnist mijn stemadvies overwoog, zag ik op dvd Simon, de veelgeprezen speelfilm van Eddy Terstall, die binnenkort ook in de Amerikaanse bioscopen wordt uitgebracht.
In de persberichten die het heuglijke nieuws brachten, klonk ook verbazing door — hoe zouden de Amerikanen reageren op een Hollandse film vol hete hangijzers, drugshandel, homohuwelijk, euthanasie, al die ijkpunten van onze persoonlijke vrijheid waar een Europese superstaat met zijn tengels van af moet blijven?
Mij lijken juist die ingrediënten garant te staan voor een surprise hit - zeker omdat ze door Terstall met geraffineerd aplomb in zijn verhaal over een doodzieke Amsterdamse vrije jongen zijn verwerkt.
Het vrijgeven van softdrugs, het trouwen van homo’s en de vrijheid om over je eigen leven te beslissen, ze zijn, ook in de overige westerse landen, onvermijdelijk. Alleen hadden we het in Nederland net even eerder door.
De film van Terstall wil een ongegeneerd pleidooi zijn voor die Hollandse eigengereidheid, de anti-autoritaire geest van de jaren zestig en zeventig, die persoonlijke vrijheid boven alles stelde.
Zijn held Simon is een onverbeterlijke sjoemelaar, maar met een heel groot Jordanees hart de vrouwen die hij verliet, de kinderen die hij min of meer per ongeluk verwekte, de homovriend die hij geinig beledigt, uiteindelijk houdt hij van allemaal even veel.
Zijn korte leven is een zooitje, maar een zachtaardig, liefhebbend zooitje — alles waarvoor de nieuwrechtse denkers en moslimfundamentalisten met hun humorloze moralistische rechtlijnigheid geen oog meer hebben.
Eat
this, Bart Jan Spruyt.
Simon is vorig jaar bedolven onder de Gouden Kalveren, en terecht, want in zijn aandoenlijke scènes en dialogen is Terstall ongeëvenaard.
Het is ook een sentimentele film. Juist omdat de regisseur zoveel van zijn personages houdt, kan hij ze zich niet slecht voorstellen, en dus heeft zijn film geen drama.
]a, Simon zelf gaat dood aan kanker, maar dood gaan we allemaal, dat is het simpele drama dat leven heet — ik heb het over drama van ambivalenties, van onoprechtheid en verraad en onvermijdelijk schuldgevoel, al die nare menselijke dubbelzinnigheden die in de Jordaan sinds jaar en dag onder het tapijt worden geveegd.
Voor dat soort gevoelens is in de wereld van Terstall geen plaats, omdat ze niet passen bij zijn zuivere ideaal van persoonlijke vrijheid.
In
zo’n wereld is geen plaats voor het kwaad, of het moet van buiten
komen in de persoon van een fascist of een op hol geslagen radicale moslim.
Dat de constante nadruk op onze persoonlijke vrijheid ten koste is gegaan van ons gevoel van gemeenschap, alleen een diehard verdediger van de oude linkse idealen zal dat nog ontkennen.
Tegelijk heeft het plotselinge besef dat persoonlijke vrijheid nooit grenzeloos kan zijn, de nieuwe moralisten de kans gegeven zich snoeihard te keren tegen diezelfde persoonlijke vrijheid — van anderen, natuurlijk.
Dat leidt tot vreemde situaties: de laatste jaren is er een voortdurend quasi-filosofisch gejengel te horen geweest over doorgeschoten tolerantie, doorgeschoten seks, doorgeschoten exhibitionisme, met als ultiem symbool een jaarlijkse grachtenrondvaart van mannen in enkel en alleen een slip - maar nu twee homo’s in datzelfde Amsterdam klappen hebben gekregen, is er ineens sprake van een “golf van homohaat” en moeten onze Hollandse vrijheden worden veiliggesteld tegen de oprukkende hordes van de intolerantie.
In
HP/De Tijd werd niet zo lang geleden nog verbeten vastgesteld dat
Nederland “homomoe” was, nu wordt Nederlandse homo’s in
hetzelfde blad voorgehouden dat het hier geen leven meer is —niet
vanwege HP/De Tijd, natuurlijk, maar vanwege gefrustreerde moslimjongens.
Wanneer rechts geen antwoorden op moeilijke vragen heeft, vlucht men in cynisme.
Wanneer links geen antwoord heeft op dezelfde vragen, vlucht men in sentiment.
Praktische kanttekeningen worden afgedaan met een verwijzing naar goede bedoelingen, naar de schoonheid van het abstracte ideaal, of, het allerergst, naar een gevoel —zie die handtekeningenactie voor uitgeprocedeerde asielzoekers, Een royaal gebaar.
Dat
was vanaf het begin een zinloos gebaar, zonder praktische gevolgen,
maar een gebaar alleen al was genoeg, want je liet immers je hart spreken.
Een film als Simon wil het morele pragmatisme van het vrijgevochten Nederland verdedigen, maar weigert in te zien dat veel van de huidige intolerantie het product is van dat klimaat van verbeten eigenbelang.
Aan de andere kant verschijnen er nu boeken en beschouwingen waarin wordt gesteld dat alle hedendaagse ellende de schuld is van de jaren zeventig — en ook weer studies waarin al onze huidige vrijheden aan diezelfde jaren worden toegeschreven.
Dat die idealistische jaren een mengeling van goed en kwaad zouden kunnen zijn, dat die oprechte idealen van emancipatie en progressie een duistere schaduwkant hadden, waarin zich onverbeterlijke menselijke eigenschappen als egoïsme en opportunisme schuil hielden, wil er maar niet in.
Zestig
jaar na de Bevrijding ben je in Nederland nog altijd helemaal goed of
helemaal fout.
Een paar weken geleden, ter gelegenheid van diezelfde Bevrijdingsdag, verscheen in deze krant een Manifest voor de Vrijheid, geschreven door betrokken Nederlanders die op verheven toon de boel bij elkaar wilden houden.
“Vrijheid is ons kostbaarste goed”, luidde de aanhef, en vervolgens werd er alinea na alinea bij je ingehamerd dat vrijheid toch vooral verplichting betekende, jegens jezelf, jegens anderen, jegens de samenleving waar je deel van uitmaakte.
Je moest vooral niet denken dat vrijheid inhield dat je moest doen waar je zin in had — das war einmal.
Ik heb nog nooit zo'n onvrij manifest voor de vrijheid gelezen - uit je bol gaan is er echt niet meer bij.
Vrijheid
is voortdurend rekening houden met anderen, daar kwam het zo’n beetje
op neer.
Betekende vrijheid twintig jaar geleden je bevrijden van maatschappelijke banden die je op een onredelijke manier afhielden van je grenzeloze zelfontplooiing, tegenwoordig word je voortdurend geacht op een verantwoordelijke manier te manoeuvreren tussen je persoonlijke aandriften en die van je medemens.
]ij kunt wel een koran door de wc willen spoelen, met een bijbel erachteraan, maar besef je wel wat dat betekent voor de gevoelens van anderen?
Jij
kunt wel vinden dat het heiligschennis is wanneer iemand zijn billen afveegt
met de heilige koran, maar hij heeft nu eenmaal grondwettelijk de vrijheid
om dat te doen.
Vrijheid is niet alleen ons kostbaarste goed, het is ook ons grootste probleem.
Uit:
NRC-Handelsblad
Opinie & Debat
Zaterdag 21 mei & zondag 22 mei 2005
Blz. 21
Je
leven waarderen
De essentie van zenbeoefening
Taizan
Maezumi Roshi
Deel een - De essentie van zen
Het antwoord is simpel
[...]
Dogen Zenji zegt: ‘Leven en dood is de allerbelangrijkste kwestie. Er is geen leven en dood, want er is de Boeddha in leven en dood.’
Bedenk dat leven en dood niets anders dan vrede is, niets anders dan nirvana. Nirvana is niet een of ander leven dat ons wellicht in de toekomst te wachten staat.
Het is ons leven-en-dood, nu, hier.
Volgens een definitie is nirvana de toestand waarin alle verlangens die ons kwellen verdwenen zijn.
Ergens is het verlangen naar nirvana op zich een vorm van gehechtheid. Maar toch is verlangen heel erg belangrijk.
Bijvoorbeeld: als bodhisattva’s moeten we verlangen om iets met ons leven te doen.
Bodhisattva’s zijn mensen die onbeperkte geloftes afleggen, en door deze geloftes wordt de wereld beter.
Wie is de bodhisattva?
Een bodhisattva kan niemand anders zijn dan jijzelf. Zie je dat?
Hoe ben je echt een bodhisattva?
Elk van ons heeft deze krachtige bodhi-geest, de geest van ontwaken.
Elk van ons moet ontwaken. Niemand kan dat voor ons doen.
Shakyamuni Boeddha moest helemaal in zijn eentje ontwaken.
Hij worstelde jarenlang en uiteindelijk gaf hij alles op en ging de confrontatie met zichzelf aan.
Een week lang gaf hij zich volledig over aan zazen.
Hij had geen leraar, maar er was iets dat hem steunde, iets dat hem naar realisatie leidde. Wat was het?
Helpt het jou ook?
Shakyamuni was enorm vastberaden. Als je echt wilt ontwaken, hoe kun jij dat dan doen?
Zazen is mogelijk de meest directe weg. Doe het met heel je hart.
Alleen maar op je kussen zitten en een dutje doen of dagdromen is geen zazen.
Als je zit, laat je dan niet afleiden door allerlei bijzaken.
Wees vastbesloten om de ultieme kwestie op te lossen.
Steek er al je energie in.
Als
je dat doet zul je een enorme kracht vinden.
Hoe kun je hier zelf voor zorgen? Waar zit je ernaast?
Dat is wat je moet ophelderen.
Ik wil je echt aanmoedigen. Het is niet eens een kwestie van aanmoedigen of ontmoedigen.
Als je deze allerbelangrijkste kwestie realiseert, is dat het beste dat ik kan doen.
Deze allerbelangrijkste kwestie van leven-en-dood ligt zo voor de hand, het is zo simpel en toch zo moeilijk te realiseren.
Hoewel je midden in het ontwaakte leven bent, realiseer je je het niet.
Hoe
ga je met dit dilemma om?
Uit:
Taizan Maezumi Roshi
Je leven waarderen
De essentie van zenbeoefening
Asoka, 2005Oorspronkelijke titel:
Appreciate Your Life
The Essence of Zen Practice
Shambhala, 2001
Dogen Zenji (1200 - 1253). Grondlegger van de Japanse Sotozenschool.
Formeel bekend onder de naam Eihei Dogen (Zenji) of Dogen Kigen.
Na negen jaar bij de Rinzaileraar Myozen te hebben gestudeerd, ondernam Dogen een moeizame reis naar China, waar hij bij Tendo Nyojo (T’ien-t’ung Ju-ching) studeerde —een leraar in de Soto-zenlijn—, wiens dharmaopvolger hij werd.
In Japan stichtte hij Eiheiji, de hoofdtempel voor Sototraining, en schreef hij Shobogenzo, een filosofische uiteenzetting over het boeddhisme, bestaande uit vijfennegentig hoofdstukken.
Dit wordt alom beschouwd als een van de meest diepzinnige en indrukwekkende werken binnen de religieuze literatuur.
Dogen Zenji legde de nadruk op de beoefening van shikantaza, maar hij sloot het gebruik van koans bij de zentraining niet uit.
Als
hij maar gelukkig is
Vrouwen die te veel in de liefde investeren
Robin Norwood
Hoofdstuk
9
Een leven voor de liefde...
We zijn allemaal, ieder van ons, vervuld van vrees.
Als je trouwt om die vrees kwijt te raken, is het enige dat je daarmee bereikt een verbintenis tussen jouw vrees en die van een ander...
jullie huwelijk zal er een zijn van die twee angsten, jij zult bloeden en dat liefde noemen.
—Michael Ventura, Shadow Dancing in the Marriage Zone
[...]
Therapie alleen biedt geen krachtig genoeg alternatief voor de verslavingen van een alcoholicus of van een man-verslaafde vrouw.
Als iemand die een bepaalde verslaving heeft hier vanaf probeert te komen, ontstaat er een vacuüm in het leven van die persoon, een vacuüm dat te groot is om opgevuld te worden met een of twee keer per week een gesprek met een therapeut.
Omdat de patiënt zo verschrikkelijk angstig en onzeker wordt als hij/zij niet meer zijn/haar toevlucht kan nemen tot het middel of de persoon waarvan deze afhankelijk is (vanwege de vreselijke angstgevoelens die ontstaan als de afhankelijkheid van die drug of die persoon onderbroken wordt) moet de persoon in kwestie altijd terecht kunnen bij mensen die hem of haar helpen, geruststellen en begrijpen.
Dit kan het beste bij lotgenoten die hetzelfde pijnlijke ontwenningsproces hebben meegemaakt.
Een ander mankement van de traditionele therapie bij de behandeling van welke verslaving dan ook is de neiging de verslaving, of het nu aan een bepaald middel of aan een relatie is, alleen maar als symptoom te zien, in plaats van deze verslaving te beschouwen als een ziekteproces op zich, dat eerst moet worden aangepakt, wil hierop de therapie met succes volgen.
Nee, in plaats daarvan mag de patiënt gewoonlijk zijn verslavingsgedrag continueren, en zijn de gesprekken met de therapeut erop gericht achter de ‘redenen’ van zijn gedrag te komen.
Deze benadering is absoluut achterhaald en over het algemeen volslagen ineffectief.
Als iemand alcoholproblemen heeft is het basisprobleem zijn verslaving aan alcohol, en daar moet iets aan gedaan worden; dat wil zeggen, het drinken moet ophouden, voordat andere aspecten van zijn leven kunnen verbeteren.
Het zoeken naar diepere redenen voor het drinken in de hoop dat, als de ‘oorzaak’ eenmaal ontdekt is, het drinken zal ophouden, werkt niet.
De ‘oorzaak’ van het drinken is dat deze patiënt aan alcoholisme lijdt.
Alleen wanneer we eerst dit alcoholisme te lijf gaan, is er een kans op genezing.
De oorspronkelijke ziekte van de vrouw die te zeer liefheeft is haar verslaving aan de pijn en vertrouwdheid van een onbevredigende relatie.
Natuurlijk komt deze verslaving voort uit hele oude patronen die teruggaan tot de jeugd, maar ze moet eerst iets doen aan haar huidige gedrag, om zo het genezingsproces op gang te brengen.
Hoe ziek, wreed of hulpeloos haar partner ook is, zij moet - samen met haar arts of therapeut - leren te begrijpen dat iedere poging van haar kant om hem te veranderen, te helpen, te leiden of af te kraken, een manifestatie van haar ziekte is en dat ze hiermee moet ophouden, voordat andere aspecten van haar leven kunnen verbeteren.
Ze mag alleen maar aan zichzelf werken. In het volgende hoofdstuk zullen we een ruwe schets geven van de specifieke stappen die een relatie-verslaafde vrouw zal moeten nemen, wil ze genezen.
[...]
Uit:
Robin Norwood
Als hij maar gelukkig is
Vrouwen die te veel in de liefde investeren
Flamingo, januari 2005, twaalfde druk
Blz. 255 - 256
Oorspronkelijke titel:
Women Who Love Too Much
Jeremy F. Tarcher, Inc., Los Angeles, 1985
Turbulence
on Campus in 60’s
Hardened Views of Future Pope
By RICHARD BERNSTEIN, DANIEL J. WAKIN
and MARK LANDLER
Published: New York Times, April 24, 2005
This article was reported by Richard Bernstein, Daniel J. Wakin and Mark Landler, and was written by Mr. Bernstein and Mr. Wakin.
TÜBINGEN, Germany, April 23 - For all Pope Benedict XVI’s decades as a Vatican insider, it may have been the crucible of a university town swept by student radicalism in the late 1960’s that definitively shaped the man who now leads the Roman Catholic Church.
During his Bavarian childhood under the Nazis, Joseph Ratzinger became convinced that the moral authority based in Catholic teachings was the sole reliable bulwark against human barbarism, according to friends, associates, and his biographer, John L. Allen Jr.
But while his deep reading and thinking in theology, philosophy, and history were fundamental to development as a theologian, it was the protests of student radicals at Tübingen University —in which he saw an echo of the Nazi totalitarianism he loathed—that seem to have pushed him definitively toward deep conservatism and insistence on unquestioned obedience to the authority of Rome.
[...]
Read the
whole article.
Blaise Pascal
Gedachten
Jaar
der genade 1654.
Maandag 23 november, dag van de heilige Clemens, paus
en martelaar, en van anderen in het Martyrologium.
Vooravond van de heilige Chrysogonus, martelaar, en
anderen.
Vanaf ongeveer half elf ’s avonds tot ongeveer
een half uur na middernacht.
Vuur.
God
van Abraham, God van Isaac, God van Jacob, niet van filosofen en geleerden.
Zekerheid, zekerheid, besef, vreugde, vrede.
God van Christus.
God van Christus.
Deum meum et deum vestrum. Joh. 20: 17.
Uw God zal mijn God zijn.
Vergeten de wereld, en alles, behalve God.
Men vindt Hem alleen op de manieren die in het Evangelie
worden onderricht.
Grootheid van de menselijke
geest.
Rechtvaardige Vader, de wereld heeft U niet erkend,
maar ik heb U erkend. Joh. 17 [: 25].
Vreugde, vreugde, vreugde, tranen van vreugde.
Ik heb mij van hem afgescheiden.
Dereliquerunt me fontem aquae vivae.
Mijn God, zult u mij verlaten?
Moge ik niet voor eeuwig van hem gescheiden worden.
Dat is het eeuwige leven: dat ze U, de enige ware
God, en Christus, die Gij gezonden hebt, erkennen.
Jezus Christus
Jezus Christus
Ik heb me van hem afgescheiden, ben voor hem gevlucht,
heb hem verloochend, gekruisigd.
Moge ik nooit van hem gescheiden worden.
Alleen op de manieren die in het Evangelie onderricht
worden kan men Hem behouden.
Totale en zoete verzaking. Etc.
Volledige onderwerping aan Christus en aan mijn leidsman.
Eeuwige vreugde voor één dag geestelijke
inspanning op aarde.
Non obliviscar sermones tuos. Amen.
Uit:
Blaise Pascal
Over God
Boom, 1997
Blz. 60 - 62